Komarko de Haro
.svg)
La Komarko de Haro estas la plej norda kaj precize en la nordokcidenta pinto de la provinco kaj regiono Rioĥo, (norda Hispanio). Ĝi estas ankaŭ la plej norda el la kvin komarkoj kiuj estas ene de la Supra Rioĥo, en la okcidenta triono de la regiono. Ties ĉefurbo estas Haro. Escepte pri la komarka ĉefurbo, la cetero de la komarko suferis fortan senloĝigadon pro elmigrado laŭlonge de la 20-a jarcento kaj ĉefe dum ties dua duono.
Datumoj
[redakti | redakti fonton]- Nombro de municipoj: 26
- Areo: 444,86 km²
- Loĝantaro (2009): 21 368 loĝantoj
- Loĝdenseco: 48,14 loĝ/km²
- Latitudo averaĝe: 42º 33' 41" norde
- Longitudo averaĝe: 2º 53' 58" okcidente
- Altitudo averaĝe: 561,42 msm
Municipoj de la komarko
[redakti | redakti fonton]Ábalos, Anguciana, Briñas, Briones, Casalarreina, Cellorigo, Cidamón, Cihuri, Cuzcurrita de Río Tirón, Foncea, Fonzaleche, Galbárruli, Gimileo, Haro, Ochánduri, Ollauri, Rodezno, Sajazarra, San Asensio, San Millán de Yécora, San Torcuato, San Vicente de la Sonsierra, Tirgo, Treviana, Villalba de Rioja, Zarratón.
Demografio
[redakti | redakti fonton]| Municipo | Loĝantaro | Areo | Submunicipoj kaj senloĝejoj |
|---|---|---|---|
| Ábalos | 252 | 18,10 | |
| Anguciana | 453 | 5,05 | |
| Briñas | 225 | 2,44 | |
| Briones | 853 | 37,72 | |
| Casalarreina | 1208 | 8,13 | |
| Cellorigo | 13 | 12,43 | |
| Cidamón | 32 | 15,80 | Casas Blancas, Madrid de los Trillos kaj Negueruela |
| Cihuri | 233 | 9,76 | |
| Cuzcurrita de Río Tirón | 503 | 19,17 | |
| Foncea | 97 | 22,72 | |
| Fonzaleche | 157 | 17,00 | Villaseca |
| Galbárruli | 52 | 15,44 | Castilseco |
| Gimileo | 119 | 4,00 | |
| Haro | 11713 | 40,53 | |
| Ochánduri | 103 | 11,72 | |
| Ollauri | 307 | 2,60 | |
| Rodezno | 274 | 14,30 | Cuzcurritilla |
| Sajazarra | 135 | 13,84 | |
| San Asensio | 1222 | 32,33 | |
| San Millán de Yécora | 40 | 10,77 | |
| San Torcuato | 77 | 10,82 | Casas Blancas kaj Santa Gertrudis |
| San Vicente de la Sonsierra | 1119 | 48,59 | Peciña kaj Rivas de Tereso |
| Tirgo | 224 | 9,14 | |
| Treviana | 182 | 34,94 | |
| Villalba de Rioja | 132 | 8,96 | |
| Zarratón | 277 | 18,69 |
La komarko de Haro estis komarko kiu ege suferis la ruran elmigradon ekde la 1960-aj jaroj, spite la ekonomian kaj demografian disvolvigon de Haro. La demografia disvolvigo de Haro ne estis sufiĉa por kompensi la malpliiĝon de la komarko. Spite tion, en la lastaj 30 jaroj haltiĝis tiu descendo pere de la pliigo de la vitkulturo kaj enologia turismo, ĉefe pro la kreado de la Protektita Devennomo "Rioja".
La disvolvigo de la komarko estis tre malegala se kompari la diversajn municipojn. Haro ĝuis multe pli grandan disvolvigon pere de ties rolo kiel komarka ĉefurbo, kaj tial kiel ĉefa urbo por servoj, kaj pro sia granda prestiĝo kiel vinkela centro; tial komence de la 20-a jarcento 75% de la loĝantaro de la komarko loĝis ekster Haro, dum nuntempe nur 45% de la komarka loĝantaro loĝas ekster Haro.
Unuflanke estas la municipoj de la valo de Ebro; nome San Vicente de la Sonsierra, Briones, San Asensio kaj Ábalos, kiuj havas sufiĉan progresan ekonomion ĉirkaŭ vino kaj bonan lokon apud la ŝoseo AP-68; en ili la demografia perdo estis multe pli malgranda, kaj eĉ la loĝantaro pliiĝis en la lastaj jaroj. Aliflanke la municipoj de la Valo de Tirón suferis pli grandan descendon, kvankam ties loko apud teroj tre favoraj por vitoj, ebligis la eltenadon de loĝantaroj inter 100 kaj 500 loĝantoj.
Aparte la municipoj kiuj dediĉas sin pli al cerealoj, kaj tial ne helpitaj de la sektoro vitovina, pli for de Haro, kaj ĉe la Montoj Obarenes, kiel Cellorigo aŭ Foncea, aŭ en la ebenaĵo de Valpierre kiel Cidamón aŭ San Torcuato, estas en malfacila situacio de senloĝiĝo kaj maljuniĝo ĉiuj sub 50 loĝantoj.